| دعاویی که در دادگاه خانواده مورد رسیدگی قرار می گیرند | |
|---|---|
| نامزدی | ازدواج دائم و موقت | شروط ضمن عقد ازدواج | جهیزیه | |
| ازدواج مجدد | مهریه | نفقه و اجرت المثل ایام زوجیت | |
| تمکین و نشوز | طلاق و فسخ نکاح و بذل مدت | حضانت | |
| نَسَب | رشد و حَجر | ولایت و وصایت و قیمومت | نفقه اَقارِب | |
| غایب مفقود الاثر | سرپرستی | اهدای جنین | تغییر جنسیت |
خانواده پایه و اساس زندگی هر شخصی را تشکیل می دهد و زمانی که اوضاع در آن به درستی پیش نرود، مشکلات عدیده ای برای اعضا بوجود می آید. یکی از شایعترین و شاید سختترین وقایعی که ممکن است در یک خانواده اتفاق بیفتد طلاق است. جدا شدن با هر یک از روشهای قانونی تبعات حقوقی ، اجتماعی و مالی برای هر یک از زوجین و فرزندانشان بسته به شرایط در پی خواهد داشت و زمانی که امکان ترمیم رابطه و جلوگیری از طلاق وجود ندارد، فرد بایستی نهایت سعی خود را برای کاستن از تبعات سوء این واقعه به کار گیرد. وقتی متوجه شدید که باید تغییرات اساسی در زندگی خود بوجود بیاورید و انجام این تغییرات ناگزیر از اقدام قانونی و قضائی است، یک وکیل خانواده می تواند به شما کمک کند. در عین حال مسائل مربوط به حقوق خانواده که در صلاحیت دادگاه خانواده هستند تنها مختص طلاق نبوده و دعاوی بسیار دیگری را نیز از مهریه و نفقه و حضانت گرفته تا اثبات نسب و اهدای جنین و تغییر جنسیت و ... شامل می شود. هر کدام از این دعاوی پیچیدگی و سیر قانونی خاص خود را دارند و بی شک برای رسیدن به هدف در سریعترین و کم هزینه ترین حالت ممکن، کمک گرفتن از یک وکیل خبره در حقوق خانواده عاقلانه ترین انتخاب خواهد بود.
وکیل خانواده چه کاری انجام می دهد؟
وکلای خانواده در پرونده های خانوادگی که در پاراگراف بعدی به آن پرداخته ایم مشاوره حقوقی ارائه می دهند یا به نمایندگی از موکلین در دادگاه حاضر می شوند. همچنین به طرفین پرونده کمک می کنند تا به توافقات متقابل برسند. در اینجا برخی از مسئولیت های آنها آمده است:
مشاوره به مراجعین در مورد مراحل قانونی
وکیل خانواده حین مشاوره حضوری به مراجعین، ضمن اعلام درصد موفقیت پرونده، روند قانونی، مدت زمان حدودی و اقداماتی که در هر مرحله بایستی انجام گردد را توضیح می دهد.
انجام تحقیقات برای ایجاد پرونده موکلین
وکیل هر گونه تحقیق و کنکاشی را که برای تقویت ادعاهای شما در پرونده لازم است را انجام خواهد داد. از جمع آوری عکس و فیلم و پیام گرفته تا اظهارات مطلعین و گواهان و استعلامات قانونی و ... توسط وکیل خانواده تهیه و ضمیمه پرونده می شود.
نمایندگی مشتریان در طول مراحل قانونی
در پرونده های حقوقی خانواده، که در آن مسائل بسیار خصوصی افراد در دادگاه رسیدگی می شود، برخی از نظر روحی و روانی با مشکل مواجه می شوند. وکیل خانواده از طرف ایشان پرونده را در هر مرحله پیش برده و فشار را از آنها دور می کند.
صحبت با شاهدان درگیر در پرونده ها برای جمع آوری ادله
شهود یا گواهان در سیستم قضائی کشورمان نقش بسیار پررنگی ایفا می کنند و اغلب ادعاها در دادگاه با شهادت شهود اثبات می گردند. پرونده های حقوقی خانواده نیز از این قاعده مستثنی نیستند. برای مثال اثبات رجوع در طلاق رجعی در بیشتر مواقع تنها با شهادت گواهان ثابت می شود. اینکه کدام شهود را باید به دادگاه معرفی کنید و ایشان در شهادت خود به چه مواردی اشاره کنند در تخصص وکیل خانواده است.
سفر برای ملاقات با موکلین
در مواقعی ملاقات حضوری وکیل با موکل ضروری است و از طرفی موکل به علت بعد مسافت به سختی امکان حضور در دفتر وکیل را دارد. در این شرایط ممکن است وکیل تصمیم بگیرد که شخصا به شهر محل اقامت موکل سفر کند.
حضور در جلسات دادگاه
اگرچه ما اغلب به دلیل هزینههای زیاد و احتمالا طولانی شدن پرونده، مراجعین را از دادگاه دور میکنیم، اما در صورت لزوم، برای طرح دعوا یا دفاع به دادگاه مراجعه خواهیم کرد. وکیل، پرونده شما را نزد قاضی دادگاه خانواده مطرح نموده، شواهد و استدلال های حقوقی ارائه می کند و البته نقاط ضعف در پرونده طرف مقابل را برجسته می سازد.
تکمیل مدارک قانونی برای مشتریان
ما همه اسناد و مدارک را با شما بررسی می کنیم تا مطمئن شویم همه چیز دقیق و هدفمند است تا شما را به جایی که باید باشید برسانیم.
مدیریت املاک و دارایی ها برای موکلین
از آنجا که هر قراردادی شامل داد و ستد مالی می شود و ازدواج نیز از این قاعده مستثنی نیست، برخی مواقع مثلا زمانیکه زوجه قصد مطالبه مهریه دارد لازم است یکسری اقدامات حقوقی و اداری در مورد املاک و داراییهای زوج توسط وکلای هر دو طرف و علی الخصوص زوجه به عمل بیاید تا در روند وصول مهریه خللی وارد نشود.
نظارت بر جلسات میانجیگری با اعضای خانواده
هنگامی که مراجعین ما نمی توانند از طریق مذاکره با یکدیگر به توافق برسند، ما اغلب آنها را تشویق می کنیم که به دنبال میانجیگری باشند. در جلسه میانجیگری، زوجها مسائل خود را به یک شخص ثالث بی طرف، یعنی میانجی ارائه می کنند. این کار در یافتن راه حلهای بالقوه برای حل مشکل می تواند مفید باشد.
به روز رسانی موکلین در مورد پیشرفت پرونده هایشان
ما نگرانی و کنجکاوی موکل را در مورد نتایج و پیشرفت پرونده درک می کنیم. از اینرو بدون نیاز به پیگیری موکلینمان، گزارش روند پرونده را به صورت هفتگی در اختیارشان قرار می دهیم.
همکاری با سایر وکلا و مشاوران حقوقی
وکیل خانواده در طی فرآیند رسیدگی به پرونده هر جا که لازم باشد در راستای منافع موکل و سریعتر به نتیجه رسیدن پرونده با اطلاع و ترجیحا در حضور موکل همکاری لازم را با سایر وکلا از جمله وکیل طرف مقابل به عمل می آورد.
بروز رسانی خود با آخرین قوانین و رویه های قضائی
هرچند که بدیهی است ولی به عنوان آخرین مورد متذکر می شویم که وکیل خانواده همانند سایر وکلا و حتی با حساسیت بیشتر بایستی از آخرین تغییرات در قوانین، آرای وحدت رویه و رویه های جاری در مجتمع های قضائی مختلف آگاه بوده و از آن برای کسب موفقیت در پرونده ها استفاده کند.
وکیل خانواده به چه پرونده هایی رسیدگی می کند؟
تمامی دعاویی که در صلاحیت دادگاه خانواده هستند توسط وکیل خانواده مدیریت می شوند. ذیلا این دعاوی را معرفی می کنیم:
نامزدی و خسارات ناشی از برهم زدن آن
نامزدی وعده ازدواج است و هر یک از زوجین مادام که عقد جاری نشده، می تواند از ازدواج امتناع کند. طبق قانون هیچ یک از نامزدها نمی تواند به دلیل امتناع نامزد مقابل از ازدواج، مطالبه خسارت کند مگر اینکه ثابت شود نامزد امتناع کننده، از قانون سوء استفاده نموده و موجب زیان شده است.
استرداد هدایای دوران نامزدی به چه ترتیب است؟ در صورت به هم خوردن نامزدی، هر یک از نامزدها می تواند هدایایی را به طرف مقابل یا پدر و مادر او هدیه داده است پس بگیرد و در صورتی که هدیه از بین رفته باشد، هدیه دهنده می تواند تحت شرایطی قیمت آن را مطالبه کند.
ازدواج دایم، موقت و اجازه ازدواج
شروط ازدواج قبل از رسیدن به سن قانونی کدامند؟
ازدواج دختر قبل از رسیدن به 13 سال تمام و پسر قبل از رسیدن به 15 سال تمام شمسی منوط به سه شرط است:
- اجازه ولی
- رعایت مصلحت
- تشخیص دادگاه
ازدواج دختر باکره بالغ چگونه است؟
ازدواج دختر باکره اگر چه به سن بلوغ رسیده باشد، منوط به اجازه پدر یا جد پدری اوست و هرگاه پدر یا جد پدری بدون علت موجه از دادن اجازه خودداری کنند، اجازه آنها ساقط و در این صورت دختر می تواند با معرفی مرد مورد نظر پس از اخذ اجازه دادگاه، به دفتر ازدواج مراجعه و ثبت ازدواج نماید.
طبق رای وحدت رویه شماره 261 دیوان عالی کشور، زوال بکارت دختر در اثر دخول سبب سقوط ولایت پدر در ازدواج دختر است. به عبارت ساده تر، دختر به دنبال از دست دادن بکارت، دیگر نیازی به کسب اجازه پدر برای ازدواج نخواهد داشت.
شروط ثبت ازدواج موقت کدامند؟
ثبت ازدواج موقت الزامی نیست مگر در سه حالت:
- باردار شدن زوجه
- توافق طرفین
- شرط ضمن عقد
بنابراین صرف وقوع نزدیکی بین زوجین، ثبت ازدواج موقت را الزامی نمی کند.
شروط ضمن عقد ازدواج
حق طلاق چیست؟
طرفین ازدواج می توانند هر شرطی که قانونا" باطل نباشد را هنگام ازدواج قرار دهند. مثلا شرط شود که اگر شوهر زن دیگر بگیرد، زن از طرف مرد وکالت داشته باشد که خود را مطلقه سازد. در عرف، مردم این وکالت را داشتن حق طلاق می نامند.
ذکر این نکته ضروری می باشد که اعطای حق وکالت در طلاق به زن به طور مطلق و بدون مشروط نمودن آن نیز ممکن است. ضمن اینکه اعطای وکالت طلاق اختصاص به ازدواج دایم نداشته و در ازدواج موقت نیز شوهر می تواند برای بذل مدت به زن وکالت دهد.
اعطای وکالت به زن، حق طلاق را از مرد سلب نمی کند. به عبارتی مرد کما فی السابق اختیار طلاق دادن زن خود را دارد.
شروطی که به صورت پیش فرض در قباله های ازدواج رسمی درج شده و در صورت امضای طرفین، اجرایی خواهد بود به شرح ذیل است:
الف- شرط تنصیف اموال:
بر اساس این شرط، هرگاه زوج درخواست طلاق بدهد و به تشخیص دادگاه طلاق به علت تخلف زن از وظایف همسری یا سوء اخلاق و رفتار وی نباشد، زوج موظف است تا نصف اموال و دارایی موجود خود را که در ایام زناشویی با همسرش بدست آورده به زوجه منتقل نماید.
ب-شرط وکالت در طلاق:
طبق این شرط مرد به همسرش وکالت بلاعزل با حق توکیل به غیر می دهد که در موارد ذیل که از مصادیق عسر و حرج می باشند از طریق وکیل پایه یک دادگستری به دادگاه مراجعه کرده و خود را مطلقه نماید. همچنین در صورت بذل، از طرف مرد قبول نماید تا حکم طلاق به صورت بائن (بدون امکان رجوع مرد در ایام عده) صادر شود:
- خودداری شوهر از دادن نفقه زن به مدت شش ماه
- سوء رفتار یا سوء معاشرت شوهر
- ابتلاء شوهر به امراض صعب العلاج
- جنون مرد
- ادامه اشتغال شوهر به شغلی که طبق دستور دادگاه از آن منع شده است
- محکومیت قطعی شوهر به حبس 5 سال یا بیشتر
- ابتلای مرد به اعتیادی که به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد کرده و ادامه زندگی را برای زوجه دشوار نماید
- ترک زندگی خانوادگی توسط شوهر و یا غیبت شوهر به مدت شش ماه بدون عذر موجه
- محکومیت قطعی شوهر و اجرای مجازات در اثر ارتکاب جرایم مغایر با حیثیت خانوادگی و شئون زن
- در صورتی که پس از گذشت پنج سال، زن از شوهر خود به جهت عقیم بودن یا عوارض جسمی دیگر مرد، صاحب فرزند نشود.
- در صورتیکه مرد مفقودالاثر شده و ظرف شش ماه پس از مراجعه زن به دادگاه پیدا نشود.
- مرد همسر دیگری بدون رضایت زن اختیار کند یا به تشخیص دادگاه نسبت به همسران خود اجرای عدالت ننماید. (در صورت نشوز زن این شرط قابل اجرا نیست)
ازدواج مجدد
شروط ازدواج مجدد مرد کدامند؟
مرد نمی تواند با داشتن زن، همسر دوم اختیار کند مگر در موارد ذیل:
- رضایت همسر اول
- عدم قدرت همسر اول برای ایفای وظایف زناشویی
- عدم تمکین زن از شوهر
- ابتلای زن به جنون و امراض صعب العلاج
- محکومیت قطعی زن به مجازات پنج سال حبس یا بیشتر
- ابتلای زن به هرگونه اعتیاد مضر و مخل زندگی خانوادگی
- ترک زندگی خانوادگی از طرف زن
- عقیم بودن زن
- غائب مفقودالاثر شدن زن
جهیزیه
جهیزیه در صورت موجود بودن باید عینا به زن مسترد شود و در صورت از بین رفتن به علت تقصی شوهر، وی بایستی جبران خسارت نماید.
در صورت اختلاف در مالکیت اثاث منزل به عنوان جهیزیه، در مناطقی که مرسوم است زن تمام اثاث منزل را به خانه شوهر می برد و زن ثروتمند نیز باشد، این شوهر است که باید اثبات نماید اثاث متعلق به زن نیست. در غیر این صورت زن بایستی تعلق اثاث به خودش را اثبات کند.
مهریه
مَهریه چیست؟
مهریه یا مَهر یا صداق از آثار قانونی ازدواج بوده و مالی است که در زمان عقد ازدواج یا پس از آن تعیین شده و توسط مرد به زن داده می شود و می تواند خانه، زمین، سکه طلا، اجاره بها، انجام یا عدم انجام یک کار و ... باشد. مهریه جزو حقوقی است که در صورت فوت زن به ورثه او منتقل می شود. تعیین میزان مهریه بستگی به توافق طرفین دارد و در قانون محدودیتی برای آن تعیین نشده است اما هرگاه مهریه در زمان وقوع عقد تا 110 سکه تمام بهار آزادی یا معادل آن باشد، وصول آن مشمول قانون نحوه اجرای مجازاتهای مالی خواهد بود بدین معنی که عدم پرداخت آن برای بدهکار مجازات حبس (زندان) در پی خواهد داشت ولی چنانچه مهریه بیشتر از 110 سکه یا معادل آن باشد ، مطالبه مازاد بستگی به اثبات توانایی مالی مرد خواهد داشت و به هر شکل بابت مبلغ مازاد حبس (زندانی) نخواهد شد.
اگر مهریه عین معین باشد یعنی مالی باشد که در حال حاضر وجود دارد و قابل رویت است مثلا آپارتمان واقع در آدرس... با پلاک 15 یا اتومبیل سواری پژو با شماره شاسی...، به محض وقوع عقد زن مالک مهریه می شود ولی در مواردی که مهریه به صورت کلی تعیین می شود مانند 180 سکه طلا، با جاری شدن عقد، زن طلبکار آن می گردد و می تواند هر زمان که بخواهد برای مطالبه به شوهر مراجعه کند.
حق حبس در نکاح به چه معناست؟
با برقراری همزمان سه شرط ذیل، زن می تواند مادام که مهریه را دریافت ننموده از ایفای وظایف زناشویی (تمکین) امتناع کند و همچنان مستحق دریافت نفقه نیز باشد. به این حق زن، حق حبس گفته می شود.
- مهریه تعیین شده باشد
- مهلتی برای تسلیم مهریه مقرر نشده باشد
- مهریه عندالاستطاعه نباشد
این حق اختصاص به زن باکره ندارد. بنابراین اگر زن ازدواج قبلی داشته باشد، در ازدواج جدید مجددا" حق حبس داشته و می تواند تمکین را به تسلیم مهر منوط سازد. توجه به این نکته ضروری است که در صورت ایفای هرگونه وظایف زناشویی توسط زن، دیگر نمی توان به حق حبس استناد نمود.
جدول ذیل استحقاق زن برای دریافت مهریه را درحالات مختلف نشان می دهد:
نفقه زوجه و اجرت المثل ایام زوجیت
نفقه چیست؟
نفقه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن، لباس، غذا، اثاث منزل و هزینه های درمانی و بهداشتی و خدمتکار (در صورت عادت یا احتیاج به دلیل بیماری یا نقص).
به مجرد وقوع عقد دائم، مرد مکلف به دادن نفقه زن است مگر در حالات ذیل:
- ترک محل سکونت مشترک بدون اجازه شوهر
- عدم وفاداری زن (خیانت)
- عدم برقراری رابطه جنسی از طرف زن (تمکین خاص)
- عدم معاضدت در تقویت و تحکیم مبانی خانواده توسط زن
نکته: چنانچه در پرداخت نفقه میان زن و شوهر اختلاف شود، شوهر بایستی پرداخت نفقه را به زن اثبات نماید.
شکایت زن برای نفقه:
زن می تواند در صورت خودداری شوهر از دادن نفقه به دادگاه مراجعه کند و در این صورت قاضی میزان نفقه را معین و شوهر را به پرداخت آن محکوم می کند. در صورتیکه مرد با وجود تمکن مالی عمدا نفقه زن را پرداخت نکند، مجازات کیفری نیز در پی خواهد داشت.
اجرت المثل چیست؟
اجرت المثل مزد کارهایی است که زن در منزل شوهر انجام داده است و با اثبات شروط ذیل در دادگاه، محاسبه شده و مرد محکوم به پرداخت آن می گردد:
- کارهای انجام شده شرعا" به عهده زن نباشد
- انجام کارها به دستور شوهر باشد
- زن قصد انجام رایگان کارها را نداشته باشد
- در عرف برای آن کارها اجرت المثل در نظر گرفته شود
نحله چیست؟ چنانچه زن مستحق اجرت المثل قلمداد نشود، با توجه به تعداد سالهای زندگی مشترک و نوع کارهایی که انجام داده و وضعیت اقتصادی مرد، با رعایت شروط ذیل، دادگاه مبلغی را به عنوان نحله (بخشش) برای زن تعیین می کند:
- میان زوجین طلاق واقع شده باشد
- کار انجام شده شرعا به عهده زوجه نبوده باشد
- طلاق به درخواست زوجه نباشد
- طلاق ناشی از سوء رفتار زوجه یا تخلف از وظایف همسری نباشد
تمکین و نشوز
ناشزه کیست؟
اگر زن بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجیت (تمکین خاص یا عام) امتناع کند ناشزه محسوب شده و مستحق دریافت نفقه نخواهد بود. اثبات نشوز زن بر عهده مرد است.
وظایف زوجیت که در بالا عنوان شد عبارتند از:
- حسن معاشرت
- معاضدت در تقویت و تحکیم مبانی خانواده
- تربیت اولاد
- وفاداری
- سکونت مشترک
طلاق، رجوع، فسخ و انفساخ نکاح، بذل مدت و انقضای آن
طلاق با فسخ نکاح چه فرقی دارد؟
طلاق و فسخ نکاح هر دو از اسباب خاتمه دادن به ازدواج هستند ولی دارای تفاوتهایی به شرح زیر می باشند:
- عللی که موجب فسخ و طلاق می شوند متفاوتند.
- فسخ نکاح فاقد تشریفات لازم برای طلاق است. مثلا طرفین به داوری ارجاع داده نمی شوند.
- صحیح بودن طلاق منوط به شرایط خاصی در زن است مثل پاکیزگی (ِطُهر)
- در فرض امکان رجوع وجود ندارد
- میزان مهریه در فسخ با طلاق تفاوت دارد
- فسخ نکاح می تواند توسط مرد یا زن اعمال شود ولی طلاق از جانب مرد یا به وکالت از او واقع می شود
- فسخ نکاح سبب ایجاد حرمت نمی شود
- طلاق مخصوص ازدواج دایم است ولی فسخ در ازدواج موقت هم ممکن است
در چه مواردی می توان عقد نکاح را فسخ کرد؟
- وجود عیب
- تدلیس
- تخلف از شرط صفت
چه عیوبی در مرد برای زن حق فسخ نکاح ایجاد می کنند؟
- جنون مرد پس از عقد ازدواج (لازم به توضیح می باشد که جنون مرد در زمان عقد موجب بطلان عقد است و دیگر نوبت به فسخ نمی رسد)
- خِصاء در حین عقد ازدواج. به معنی اخته بودن مرد است
- عِنَن چه در حین عقد ازدواج و چه پس از آن. به معنی ناتوانی جنسی کلی مرد است
- مقطوع بودن آلت تناسلی مرد به اندازه ای که قادر به عمل زناشویی نباشد در حین عقد ازدواج
چه عیوبی در زن برای مرد حق فسخ نکاح ایجاد می کنند؟
- جنون زن در حین عقد ازدواج
- قَرَن در حین عقد. استخوان زایدی در آلت تناسلی زن است که مانع نزدیکی می شود
- جذام در حین عقد. همان بیماری پوستی خوره است
- بَرَص در حین عقد. همان بیماری پوستی پیسی است
- افضاء در حین عقد. یکی شدن مجرای بول و حیض می باشد
- زمین گیری در حین عقد
- نابینایی هر دوچشم در حین عقد
نکته: هر یک از زوجین که قبل از ازدواج آگاه به امراض و عیوب فوق در طرف مقابل بوده، بعد از عقد حق فسخ نخواهد داشت.
فسخ نکاح به علت تدلیس یعنی چه؟
تدلیس زمانی مصداق پیدا می کند که سوء نیت و قصد فریب وجود داشته باشد. یعنی یک طرف عمدا" عیبی را مخفی کرده یا صفتی که مورد توافق طرفین است از خود نشان دهد در حالیکه در واقع فاقد آن بوده است. مثلا شخص خود را مجرد یا مهندس یا دکتر معرفی نماید و عقد بر این مبنا واقع شود. در این صورت علاوه بر اینکه فریب خورده می تواند ازدواج را فسخ نماید، امکان مطالبه خسارت از فریب دهنده نیز برایش ایجاد می گردد.
فسخ نکاح به علت تخلف از شرط صفت یعنی چه؟
اگر وجود صفتی در یکی از طرفین شرط شده و یا عقد ازدواج بر اساس آن واقع شده باشد، در صورت تخلف از شرط، طرف دیگر اختیار فسخ نکاح را خواهد داشت و بر خلاف تدلیس در اینجا وجود سوء نیت لازم نیست. برای مثال اگر هنگام عقد، مرد برای زوجه شرط بکارت نموده باشد و بعد از عقد معلوم شود زن باکره نبوده است، برای مرد اختیار فسخ نکاح بوجود می آید.
عسر و حرج چیست؟
عُسر و حَرَج به وجود آمدن وضعیتی است که ادامه زندگی مشترک را برای زن با سختی و مشقت همراه سازد و تحمل آن دشوار باشد. مصادیق عسر و حرج را بالاتر در بخش شروط ضمن عقد ازدواج در بند «ب» معرفی کردیم.
در چه مواردی زن می تواند درخواست طلاق نماید؟
- غیبت شوهر بیش از چهار سال
- عسر و حرج زن
- خودداری یا عجز شوهر از دادن نفقه
- داشتن وکالت در طلاق (حق طلاق)
حکم طلاق چیست؟
منظور از حکم طلاق، الزام مرد به طلاق توسط دادگاه است و زمانی صادر می شود که زن به استناد موارد اول تا سوم فوق تقاضای طلاق نموده باشد.
گواهی عدم امکان سازش چیست؟
رایی است که دادگاه در موارد ذیل صادر می کند و زوجین با ارائه آن به دفتر رسمی طلاق، از یکدیگر جدا می شوند:
- طلاق به درخواست مرد
- طلاق توافقی
- داشتن وکالت در طلاق (حق طلاق)
بذل مدت چیست؟
بذل مدت معادل طلاق در ازدواج موقت است با این تفاوت که تنها به اراده شوهر واقع شده و نیازمند تشریفات خاص نیست.
اقسام طلاق: طلاق بر دو قسم است؛ بائن و رجعی
طلاق بائن چیست؟
طلاق بائن طلاقی است که در آن شوهر حق رجوع به زن را در ایام عده ندارد. در موارد ذیل طلاق بائن است:
- طلاقی که قبل از نزدیکی واقع شود
- طلاق زن یائسه
- طلاق خلع و مبارات مادام که زن به عوض رجوع نکرده باشد
- سومین طلاق در پی سه وصلت متوالی
- طلاق دختر نابالغ
- طلاق ناشی از عسر و حرج
طلاق رجعی چیست؟
طلاق رجعی طلاقی است که اگر شوهر در ایام عده به زن رجوع کند، طلاق لغو شده و نکاح مجددا برقرار می شود. به غیر از طلاقهای فوق که بائن می باشند، سایر طلاقها همگی رجعی هستند.
طلاق خلع چیست؟
طلاق خلع طلاقی است که در آن زن به دلیل کراهتی که از شوهر دارد، مالی را با رضایت شوهر به وی می دهد و طلاق می گیرد. این مال فدیه یا عوض نام داشته و شوهر به محض وقوع طلاق مالک آن می شود. مقدار عوض می تواند به میزان مهریه یا کمتر یا بیشتر از آن باشد.
طلاق مبارات چیست؟
طلاق مبارات طلاقی است که هم زن و هم شوهر از یکدیگر کراهت دارند و در اینجا نیز مانند طلاق خلع، زن عوضی را که نباید بیشتر از مهریه باشد با رضایت شوهر به او می دهد.
شرایط تحقق رجوع: رجوع به دو شرط محقق می شود:
- اعلام اراده شوهر مبنی بر رجوع
- قصد رجوع توسط مرد
نکته: صرف نزدیکی مرد با زن، بدون قصد رجوع برای تحقق رجوع کافی نیست.
عده چیست؟
عده مدت زمانی است که تا انقضای آن، زنی که عقد نکاح وی منحل شده است نمی تواند شوهر جدید اختیار کند. عده اقسام مختلفی دارد که عبارتند از: عده وفات، عده طلاق، عده فسخ نکاح، عده نزدیکی به شبهه، عده بذل مدت یا انقضاء مدت در ازدواج موقت
حضانت و ملاقات طفل
حضانت به معنی نگهداری اطفال توسط پدر و مادر است و در جایی کاربرد دارد که زوجین از هم جدا شده باشند. حضانت طفل یک تکلیف قانونی است و نمی توان خلاف آن توافق کرد. البته توافق زوجین در انتقال حضانت به یکدیگر اشکالی ندارد.
طبق قانون، اولویت حضانت طفلی که والدین او جدا شده اند، تا هفت سالگی با مادر و پس از آن با پدر است. اما چنانچه مصلحت طفل اقتضا کند، دادگاه می تواند پس از هفت سالگی نیز حضانت را همچنان با مادر قرار دهد. پس از رسیدن طفل به سن بلوغ، موضوع حضانت منتفی شده و فرد بالغ می تواند به انتخاب خود با هر یک از والدین یا اجدادش زندگی کند.
موانع حضانت:
- جنون. ابتلای هر کدام از پدر یا مادر به جنون، سبب واگذاری حضانت طفل به دیگری خواهد بود.
- ازدواج مجدد مادر. اگر مادر در زمان حضانت طفل با شخص دیگری ازدواج نماید، حضانت به پدر واگذار خواهد شد.
- فوت. در صورت فوت هر یک از والدین، حضانت طفل به دیگری داده می شود.
- عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی. شامل این موارد است: اعتیاد مضر به الکل، مواد مخدر و قمار - اشتهار به فساد اخلاق و فحشاء - ابتلا به بیماری روانی - سوء استفاده یا اجبار طفل به ورود در مشاغل غیراخلاقی مانند فساد و فحشاء، تکدی گری و قاچاق - تکرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف
آیا امتناع از حضانت طفل ممکن است؟
هیچ کدام از والدین در زمانی که حضانت را بر عهده دارد حق امتناع از نگهداری طفل را نخواهد داشت و در صورت امتناع، دادگاه وی را ملزم به نگهداری طفل خواهد نمود. در صورتی که الزام ممکن یا موثر نباشد، حضانت به خرج پدر و در صورت فوت او، به خرج مادر تامین خواهد شد.
حق ملاقات به چه معناست؟
هر یک از والدین که طفل تحت حضانت وی نمی باشد، حق دارد در زمان و مکان تعیین شده طبق توافق یا حکم دادگاه، طفل را ملاقات کند. ممانعت از ملاقات طفل، برای هر کدام از والدین مجازات کیفری در پی خواهد داشت.
نسب
َنسب مشروع که آن را نسب قانونی نیز می گویند، نسب ناشی از ازدواج است یعنی رابطه پدر و فرزند یا مادر و فرزند.
آزمایش خون در اثبات نسب چه نقشی دارد؟
آزمایش خون تنها می تواند عدم نسب را از لحاظ علمی ثابت کند ولی برای اثبات وجود نسب، کافی نیست.
دعوای نفی نسب چیست و چه کسی می تواند آن را اقامه کند؟
دادخواستی است که اشخاص ذینفع از جمله مادر، خواهر ، برادر و ... شخص می توانند در دادگاه خانواده مطرح کرده و ادعا نمایند که شخص مورد نظر با آنها نسبت خونی ندارد. این دعوا چنانچه توسط پدر فرد طرح شده باشد، دعوای نفی ولد نامیده می شود. در صورت اثبات دعوای نفی ولد، فرزند اصولا نامشروع تلقی می شود.
نکته: دعوای نفی ولد تنها تا دو ماه پس از تولد طفل، در دادگاه قابل طرح خواهد بود مگر اینکه عدم اطلاع شوهر از تاریخ حقیقی تولد اثبات شود.
نزدیکی به شبهه چیست؟
هرگاه مردی با زنی نزدیکی کند، به تصور اینکه بین آنان رابطه زوجیت برقرار است در حالیکه چنین رابطه ای وجود نداشته باشد، این عمل را نزدیکی به شبهه یا وطی به شبهه و فرزند متولد از آنها را ولد شبهه می گویند. ولد شبهه به هر یک از طرفین که در اشتباه بوده ملحق می شود.
زنا چیست؟
زنا عبارتست از نزدیکی شخص عاقل، بالغ و مختار با جنس مخالفی که بر او حرام است، با علم به حرمت آن. فرزند متولد از زنا به هیچ کدام از پدر (زانی) و مادر (زانیه) ملحق نشده و بایستی برای طفل قیم تعیین شود. اما این امر نافی تکلیف پدر به اخذ شناسنامه برای ولد زنا نیست.
مساحقه چیست؟
مساحقه تماس آلات تناسلی زن و مرد به یکدیگر بدون دخول است و اگر بر اثر آن زن باردار شده و فرزندی به دنیا بیاورد، طفل به پدر ملحق می شود.
رشد، حجر و رفع آن
چه کسانی محجور نامیده می شوند؟
- صغیر. کودکی می باشد که هنوز به سن بلوغ ( نه سال تمام قمری برای دختران و پانزده سال تمام قمری برای پسران) نرسیده است.
- غیر رشید (سفیه). شخصی است که علیرغم رسیدن به سن رشد (هجده سال تمام شمسی) توانایی اداره اموال خود را به نحو عقلائی ندارد.
- مجنون. شخصی است که قوه تعقل و ادراک ندارد.
اشخاص محجور چه ویژگیی دارند؟ محجورین از تصرف در اموال و حقوق مالی خود ممنوع هستند و اداره اموال آنها به عهده ولی، وصی یا قیم است.
ولایت قهری، قیمومت، وصایت و امور مربوط به ناظر و امین
ولی قهری چه کسی است؟
منظور از ولی قهری، پدر و جدپدری شخص صغیر است.
وصی کیست؟
وصی شخصی است که ولی قهری پس از فوت خود وی را برای اداره امور طفل تعیین می کند.
قیم کیست؟
هر گاه ولی قهری طفل فوت کند یا محجور گردد یا به ضرر طفل اقدام کند و وصی نیز معین نشده باشد، دادگاه شخصی را به عنوان قیم برای اداره امور طفل منصوب می نماید. در صورتی که مادر طفل زنده باشد، می تواند با ارائه دادخواست به دادگاه خانواده، حکم قیمومت خود را دریافت کند.
امین چه کسی است؟
اگر ولی قهری به دلیل سن زیاد یا بیماری و امثال آن، قادر به اداره اموال طفل نباشد و شخصی را هم برای این کار تعیین ننماید، به حکم دادگاه فردی به عنوان امین به ولی قهری ملحق می شود.
نفقه اقارب
چه کسی مستحق نفقه است؟
کسی مستحق نفقه می باشد که فقیر بوده و نتواند وسیله معیشت خود را فراهم سازد.
چه کسی ملزم به دادن نفقه است؟
کسی ملزم به انفاق است که تمکن مالی داشته و بدون اینکه در وضعیت معاش خود دچار مضیقه شود، بتواند نفقه بدهد.
نفقه فرزند بر عهده کیست؟
نفقه فرزند به ترتیب به عهده اشخاص ذیل است:
- پدر
- اجداد پدری
- مادر
- اجداد و جدات مادری و جدات پدری
نفقه پدر و مادر بر عهده چه کسی است؟
نفقه پدر و مادر به ترتیب بر عهده فرزند و نوه می باشد و تفاوتی بین فرزند دختر و پسر وجود ندارد.
نفقه شامل چه چیزهایی می شود؟
نفقه عبارتست از مسکن، لباس، غذا، اثاث خانه، هزینه درمان، هزینه تحصیل و ...
آیا امکان مطالبه نفقه ایام گذشته وجود دارد؟
نفقه گذشته تنها توسط زوجه قابل مطالبه است و اقارب تنها می توانند نفقه آینده را درخواست کنند.
امور راجع به غایب مفقودالاثر
غایب مفقود الاثر چه کسی است؟
شخصی است که از غیبت او مدت زمان نسبتا طولانی گذشته و اطلاعی از زنده بودن یا فوت وی در دست نباشد.
اداره اموال غایب مفقودالاثر با کیست؟
اگر غایب برای اداره اموال خود شخصی را تعیین نکرده یا قانونا کسی حق تصدی امور وی را نداشته باشد، دادگاه یک نفر امین را برای اداره امور وی منصوب می کند.
حکم موت فرضی غایب چه زمانی صادر می شود؟
با انقضای مدتی که به طور متعارف شخص غایب در آن مدت زنده فرض نمی شود، حکم موت فرضی به درخواست اشخاص ذینفع مثل ورثه و وصی پس از سه بار نشر آگهی توسط دادگاه صادر می شود.
سرپرستی کودکان بی سرپرست
در مواردی که هیچ یک از پدر، مادر، جد پدری یا وصی منصوب توسط ولی قهری، در قید حیات نبوده یا صلاحیت سرپرستی طفل را ولو با ضم امین یا ناظر نداشته باشند، دادگاه می تواند پس از اخذ نظر مشورتی از سازمان بهزیستی، مسئولیت امین یا قیم را به شخص درخواست کننده سرپرستی واگذار نماید. به شرطی که درخواست کننده سرپرستی بخشی از اموال خود را به کودک یا نوجوان تحت سرپرستی تملیک نموده یا تعهد کتبی به انجام این کار در آینده دهد.
چه افرادی می توانند درخواست سرپرستی نمایند؟
- زن و شوهری که پنج سال از تاریخ ازدواج آنان گذشته باشد و از این ازدواج صاحب فرزند نشده باشند، مشروط به اینکه حداقل یکی از آنان بیش از سی سال سن داشته باشد.
- زن و شوهر دارای فرزند، مشروط بر این که حداقل یکی از آنان بیش از سی سال سن داشته باشد.
- دختران و زنان بدون شوهر، در صورتی که حداقل سی سال سن داشته باشند، منحصراً حق سرپرستی دختران را خواهند داشت.
اهدای جنین
تقاضای دریافت جنین اهدایی باید مشترکاً از طرف زن و شوهر تنظیم و تسلیم دادگاه شود و دادگاه در صورت احراز شرایط ذیل مجوز دریافت جنین را صادرمیکند:
- زوجین بنا به گواهی معتبر پزشکی، امکان بچهدارشدن نداشته باشند و زوجه استعداد دریافت جنین را داشته باشد
- زوجین دارای صلاحیت اخلاقی باشند
- هیچیک از زوجین محجور نباشند
- هیچیک از زوجین مبتلا به بیماریهای صعبالعلاج نباشند
- هیچیک از زوجین معتاد به مواد مخدر نباشند
- زوجین بایستی تابعیت جمهوری اسلامی ایران را داشته باشند
تغییر جنسیت
از چه طرقی می توان به لزوم تغییر جنسیت پی برد؟
- کروموزوم. با انجام آزمایش کاریوتایپ و تعیین ترکیب کروموزوم های جنسی
- فیزیک بدن. مثلا نداشتن واژن در خانم و لزوم ایجاد آن
- روان و شخصیت. همان اختلال هویت جنسی یا ملال جنسیتی است و به عقیده بسیاری اصل اساسی برای تغییر جنسیت همین است. چنین شخصی می تواند بعد از 18 سالگی تغییر (تطبیق) جنسیت را انجام دهد. بدین ترتیب که ابتدا مصاحبه با شخص و بررسی درخواست در پزشکی قانونی انجام می شود و سپس دادگاه حکم به تغییر جنسیت می دهد.
نکاتی که باید هنگام انتخاب وکیل خانواده در نظر بگیرید
پیدا کردن وکیلی که به آن اعتماد دارید بسیار مهم است. برای این منظور ابتدا این موارد را بررسی و شفاف سازی کنید :
سوابق وکیل
بررسی نمایید که وکیل مورد نظر تا چه اندازه پرونده های شبیه به پرونده شما را وکالت کرده است و درصد موفقیت وی چقدر بوده است. نظرات مراجعین را در وبسایت وکیل بخوانید تا ایده ای از تجربیات سایر افراد نسبت به یک وکیل خاص داشته باشید. توجه کنید که با سابقه بودن وکیل به تنهایی دلیلی بر حسن سابقه وی نمی باشد. ممکن است وکیلی 20 سال سابقه کار داشته باشد ولی درصد پیروزی وی در پرونده ها کمتر از 50 درصد باشد!
اگر با روشهای بالا نتوانستید وکیل مورد نظر خود را شناسایی کنید، از مشاوره استفاده نمایید تا ببینید آیا شما و یک وکیل مناسب یکدیگر هستید یا خیر. وکیل تمـام مشاوره رایگان تلفنی ارائه می دهد، به راحتی دکمه تلفن را در وبسایت ما لمس کنید تا از مشاوره گرانبهای بهترین وکیل در استان البرز بدون پرداخت هیچ هزینه ای بهره مند شوید.
هزینه وکیل
میزان حق الوکاله وکیل به عوامل زیادی بستگی دارد، از جمله موقعیت مکانی شما، تجربه و تخصص وکیل، مدت یا پیچیده بودن پرونده و اینکه وکیل چگونه ترجیح می دهد هزینه خدمات خود را دریافت کند، مثلا اگر پرداخت به صورت یکجا و در ابتدای رسیدگی باشد قطعا نسبت به پرداخت اقساطی مبلغ کمتری خواهید پرداخت. هرچند که در اغلب موارد یک پیش پرداخت به همراه چند مرحله پرداخت در نظر گرفته می شود.
چه زمانی باید از یک وکیل خانواده کمک بگیرید؟
موارد ساده مانند تغییر نام یا ارائه یک سند در دادگاه ممکن است به کمک وکیل نیاز نداشته باشد، اما اگر در موقعیتی هستید که تصمیمات پیچیدهتر و مهمتری روی میز است، داشتن یک وکیل خانواده با تجربه بسیار ثمربخش خواهد بود. حتی اگر شما و طرف دیگر متقابلاً در مورد اقدامی که باید انجام شود به توافق برسید، باز هم وجود یک وکیل در کنار شما ممکن است لازم باشد. برخی از افراد در هر مرحله از رسیدگی، نیاز دارند که یک وکیل از تمام جزئیات حقوقی پرونده شان مراقبت کند تا نگران چیزی نباشند. در مقابل مراجعینی هستند که می خواهند تا آنجا که ممکن است روند کار را به تنهایی انجام دهند و فقط در برخی موارد مانند بررسی یک توافق نامه از مشاوره وکیل استفاده کنند. ضمن اینکه اگر چه همه وکلای شاغل در امور خانواده را با نام وکیل خانواده می شناسند ولی در نحوه وکالت و مدیریت پرونده ها و حتی روش و استراتژی دفاع آنها تنوع زیادی وجود دارد.
اگر نیاز به طلاق دارید و در تلاش برای انتخاب یک وکیل طلاق هستید، مهم است که وکیلی را پیدا کنید که مناسب نیازها و ارزش های شما باشد. پس از مشاوره با وکلای خبره وکیل تمـام در امور خانواده، احتمالا جستجوی خود را متوقف کرده و پرونده خود را به ما خواهید سپرد. برای نخستین گام می توانید در واتساپ یا در فرم پایین همین صفحه سوال خود را مطرح کنید یا با شماره 09367000510 تماس گرفته و مشاوره رایگان دریافت نمایید.
سوالات متداول
پروانه زناشویی چیست؟
زن ایرانی برای ازدواج با اتباع خارجه بایستی از دولت اجاره بگیرد که به این اجازه نامه، پروانه زناشویی گفته می شود و مرجع صدور آن وزارت کشور است.
ازدواج موقت با ازدواج دائم چه تفاوتی دارد؟
- در ازدواج موقت حتما بایستی مهریه و مدت ازدواج تعیین شود
- در ازدواج موقت نفقه و ارث وجود ندارد. البته برای نفقه طرفین می توانند توافق کنند که مرد مبلغی را بپردازد.
- در ازدواج موقت مقررات طلاق جاری نیست
- عده زن در ازدواج موقت 45 روز است
در چه صورت زن می تواند منزل شوهر را ترک کند و همچنان مستحق نفقه باشد؟
در صورتیکه بودن زن با شوهر در یک منزل احتمال ورود صدمه جسمی یا مالی یا شرافتی برای زن داشته باشد، زن می تواند با گرفتن حکم دادگاه تا رفع خطر در جای دیگری سکونت نماید. البته در صورت داشتن عذر موجه، برای ترک خانه نیاز نیست که منتظر حکم دادگاه بماند.
